Ефимов Моисей Дмитриевич

Саха Республикатын народнай Моисей Дмитриевич Ефимов 1927 с. атырдьах ыйын 4 күнүгэр Үөһээ Дьааҥы улууһугар төрөөбүтэ.

1953 с. ДьокуускайдааҔы пединституту бүтэрэн, «Эдэр коммунист» хаһыат отделын сэбиэдиссэйинэн үлэтин саҕалаабыта. «Кыым», «Хотугу сулус» редакцияларыгар , орто оскуолаҕа учууталынан үлэлээбитэ. 1963 сылтан 1983 сылга диэри Саха сирин Суруйааччыларын союһун бырабылыанньатын эппиэттиир сэкирэтээринэн, бэрэссэдээтэлин солбуйааччытынан үлэлээбитэ. 1991 с. Саха Республикатын Суруйааччыларын Союһун исполкомун бэрэссэдээтэлэ, СР духовноска академиятын учуонай-сэкирэтээрэ.

М.Д. Ефимов хоһоонноро 40-с сыллар бүтүүлэриттэн бэчээттэнэн барбыттара. «Киирбэт күннээх дойдуга» бастакы кинигэтэ 1954 с. бэчээттэммитэ. Сахалыы уонна нууччалыы тахсыбыт 40-тан тахса кинигэ ааптара. Поэт быһыытынан гражданскай уонна имтимнэй лиирикэҕэ күүстээх. Кини тылларыгар киэҥник ылланар ырыалар айыллыбыттара. Оҕо  литературатыгар уонна сатираҕа ситиһиилэрдээх. Историческай хабааннаах айымньылары эмиэ суруйар. Сорох кинигэлэрэ омук  тылларыгар тылбаастаммыттара.

Моисей Ефимов – биллэр тылбаасчыт. Кини М. Горькай, Н. Некрасов, С. Маршак, С. Щипачев уо.д.а. нуучча суруйааччыларын айымньыларын сахалыы саҥардыбыта. Казахстан, Киргизия уонна хотугу норуоттар хоһооннорун тылбаастаабыта.

М.Д. Ефимов 1957 с. ССРС, 1991 С. ср Суруйааччыларын союһун чилиэнэ.

Үлэ Кыһыл Знамята уордьанынан, элбэх мэтээллэринэн наҕараадаламмыта. Саха комсомолун бириэмийэтин лауреата, СР культуратын үтүөлээх үлэһитэ, Казахстан «Алаш» литературнай бириэмийэтин лауреата этэ.

Талааннаах оҕо оскуолаҕа киирээт, эркин хаһыатыгар хоһооннорун таһааттаран барбыта. 1957с. ССРС суруйааччыларын Союһун чилиэнинэн ылыллар. Ити сылтан ыла айар үлэ эйгэтигэр кимиилээхтик киирэр.

45 кинигэтэ сахалыы, нууччалыы, казахтыы, тувалыы тылларынан тахсыбыттара, ону таһынан 5 кинигэни тылбаастаан бэчээттэттэ. Поэт Сергей Есенин эппитинии «Мин олоҕум кэпсээнэ — мин хоһооннорум» диэн киэҥ тутта этэр. кини бастакы хоһооннорун хомуурунньуга 1954 с. тахсыбыт «Киирбэт күннээх дойдуга» диэн, бүтэһик улахан айымньыта — «Хотой үҥкүүтэ» 1993 с. тахсыбыта.

2010 с. сэтинньи 6 күнүгэр өлбүтэ. Дьокуускайга көмүллүбүтэ.

АЙЫМНЬЫЛАРА САХАЛЫЫ ТЫЛЫНАН

Бэлэхтээ сааскы сарыалы: Хоһооннор, поэмалар.-Дьокуускай, 1978.

Куустуспут хатыҥнар: Хоһооннор, поэмалар.-Дьокуускай, 1987.

Айыы айылгыта: Хоһооннор.-Дьокуускай, 1998.

Куобах кутуруга уолчаан: Остуоруйалар.-Дьокуускай, 1957.

Сибэкки ыһыаҕа: Хоһооннор.-Дьокуускай, 1965.

Мин Саһыл Сыһыым: Хоһооннор, поэмалар.-Дьокуускай, 1970.

Нөрүөн-нөргүй: Хоһооннор.-Дьокуускай, 1982.

Олох өрөгөйө: Хоһооннор, поэмалар, сонеттар.-Дьокуускай, 1986.

Хотой үҥкүүтэ: Хоһооннор, поэмалар.-Дьокуускай, 1993.

Төлкөбүт түөрэҕэ: Хоһооннор.-Дьокуускай, 2002.

Саха дьылҕата: Хоһооннор.-Дьокуускай, 2004.

АЙЫМНЬЫЛАРА НУЧЧАЛЫЫ ТЫЛЫНАН

В краю, где солнце не хаходит: Стихи.-Москва.: Сов. писатель, 1965.

Звёздный дождь: Стихи и поэмы.-М.: -Сов. писатель, 1970.

Спутники над Туймаадой: Стихи и поэмы.-М.: -Современник, 1975.

У камелька: Стихи.-М.: -Дет. Лит., 1986.

Оленьи скачки: Стихотворения и поэма.-М.: -Сов. Россия, 1987.

День незакатного солнца: Стихотворения и поэмы.-М.: -Современник, 1990.